Wzrok niemowląt jest jedną z tych rzeczy, która najbardziej intryguje młodych rodziców. W końcu maleństwo przez 9 miesięcy przebywało w ciemnościach, więc po przyjściu na świat zmysł wzroku dopiero się rozwija i przyzwyczaja do światła, kolorów, konturów i ruchu… Łatwo zauważyć, że noworodek, a potem także nieco już starsze niemowlę podąża za ruchem jakby „błędnym” wzrokiem, by już po niedługim czasie zyskać umiejętność coraz wyraźniejszego widzenia. Przez pierwszy rok życia wzrok niemowlęcia przechodzi prawdziwą ewolucję! Warto wiedzieć, jak przebiegają jej kolejne etapy, aby wspomóc prawidłowy rozwój wzroku dziecka.

 

Jak widzi noworodek?

 

Tuż po narodzinach wzrok jest jednym z najsłabiej rozwiniętych zmysłów. Maluch postrzega świat głównie za pomocą zmysłu dotyku i węchu, a oczka mają przed sobą jeszcze długą drogę, by uzyskać pełną sprawność i możliwość idealnego widzenia! W pierwszym etapie dziecko ma przed oczami jakby jeden obraz, w który zlewają się wszystkie przedmioty i postaci w zasięgu jego wzroku.  Jest on bardzo słaby oraz rozmazany – zamglony, szacuje się, że wzrok niemowlaka jest nawet 30 razy mniej ostry niż wzrok osoby dorosłej!

 

Na początku noworodek widzi nieostre rzeczy, nie potrafi rozróżniać wszystkich kolorów oraz nie dostrzega trójwymiaru. Potrafi jednak zauważyć przedmioty albo twarze rodziców lub innych osób, jeśli te znajdują się w odległości ok. 20-30 cm.

 

Czy noworodek widzi do góry nogami?

 

Jedną z najbardziej intrygujących rodziców kwestii jest to, czy to prawda, że noworodek widzi do góry nogami! W wielu źródłach można natrafić na taką informację, a wniosek ten wynika z faktu, że soczewka dziecka odwraca docierający do oczka obraz, który odwrócony pada na siatkówkę. Mózg osoby dorosłej potrafi właściwie zinterpretować i przetworzyć widziany obraz na poprawną postać, ale maluszek dopiero się tego nauczy. Wychodziłoby więc na to, że rzeczywiście noworodek widzi świat do góry nogami!

 

Niektórzy jednak podnoszą argument, że u noworodków wzrok jest jeszcze tak słaby, że nie ma on możliwości postrzegania otaczających rzeczy do góry czy do dołu nogami – struktura oka dopiero się rozwija, a w momencie, kiedy niemowlę faktycznie zaczyna coraz więcej i lepiej widzieć, świat znajduje się już w poprawnym ustawieniu :)

 

Oczy noworodka tuż po porodzie…

 

Jeśli zauważysz u swojego maleństwa zapuchnięte powieki w pierwszych dniach życia, nie przejmuj się tym! To normalna reakcja organizmu dziecka na światło, z którym po raz pierwszy ma styczność – wraz z upływem czasu noworodek przyzwyczai się zarówno do światła dziennego, jak i sztucznego oświetlenia. Również przekrwione w wyniku porodu oczka osiągają normalny kolor i wygląd już po kilku dniach.

 

Rozwój wzroku niemowlęcia – kolejne etapy

 

Wzrok niemowlęcia rozwija się w bardzo szybkim tempie, szczególnie przez pierwsze 6 miesięcy życia (z kolei w 8. miesiącu życia dziecko widzi już 8 razy lepiej! – choć pełną sprawność wzroku uzyskuje dopiero, gdy skończy 6 lat). Przede wszystkim poprawia się jego ostrość – dostrzegane przedmioty przestają być niewyraźne, a z czasem uwidacznia się coraz więcej detali. Wraz z ostrością maluch zyskuje więc zdolność dostrzegania szczegółów (są to np. fragmenty zabawek, drobne elementy na ubraniach rodziców, takie jak guziki, czy nawet większy okruszek na stole). Proces przystosowywania wzroku do bardziej ostrego widzenia rozpoczyna się od ok. 2 miesiąca życia.

 

W dalszej kolejności niemowlę uczy się skupiać wzrok na określonym elemencie. Za ten etap rozwoju wzroku małego dziecka odpowiada kora mózgowa. Maluszek zaczyna dostrzegać różne elementy w centrum (wcześniej widzi peryferyjnie, czyli potrafi wychwycić rzeczy na obrzeżach, za to gorzej widzi te, które ma tuż przed sobą).

 

Kiedy niemowlę widzi trójwymiarowe rzeczy?

 

Podobnie od ok. 2 miesiąca życia niemowlę zyskuje głębię widzenia, czyli zaczyna przystosowywać swój wzrok do postrzegania trójwymiarowego. Zazwyczaj w okolicach 5. miesiąca życia proces ten się kończy, w tym czasie niemowlę powinno też już rozróżniać kolory (umiejętność odróżniania poszczególnych barw maluszek zdobywa ok. 4 miesiąca życia).

 

Co ciekawe, gdy niemowlę skończy 6. miesiąc życia, potrafi zazwyczaj odróżniać twarze rodziców i bliskich osób od twarzy nieznajomych. To właśnie z tego względu półroczny maluszek często reaguje płaczem, gdy dostrzega kogoś, kogo jeszcze nie zna!

 

Jakie kolory widzi niemowlę?

 

Generalnie można powiedzieć, że świat noworodka jest czarno-biały. Natomiast miesięczne dziecko potrafi na chwilę zatrzymać wzrok na czerwonej zabawce (w jaskrawym odcieniu), dlatego warto wykonywać ćwiczenie z powolnym przesuwaniem elementu w takim kolorze nad główką malucha. W 2. miesiącu życia niemowlę dostrzega czerwień oraz zieleń, a gdy ukończy 3. miesiąc – rozróżnia także barwę żółtą. W 4. miesiącu dochodzi do tego kolor niebieski – ale by niemowlę mogło je odróżnić, muszą występować w intensywnych, nasyconych odcieniach, na dużych elementach czy zabawkach.

 

Jak pomóc w rozwoju wzroku niemowlęcia?

 

W pierwszym etapie warto nachylać się nad niemowlęciem, aby z bardzo bliskiej odległości (wspomnianych 20-30 cm) uczyło się rozróżniać twarz rodzica. Niektórzy polecają też stworzenie większego kontrastu – np. przez pomalowanie ust ciemną pomadką lub mocniejsze podkreślenia oczu, ponieważ noworodek ma zdolność dostrzegania jedynie kontrastowych barw i wzorów.

 

Jedno z ćwiczeń, które wspomaga rozwój wzroku u niemowląt, polega też na zawieszeniu nad główką dziecka kolorowej karuzeli składającej się z zabawek i grzechotek. Dzięki niej maluch będzie mógł koncentrować swój wzrok na szczegółach wszystkich elementów. Na podobnej zasadzie możesz przesuwać w jedną i drugą stronę trzymaną nad dzieckiem zabawkę – grunt, by nie robić tego zbyt szybko. Ruch powinien być powolny, by niemowlę zdążyło „złapać” przedmiot, by podążać za nim wzrokiem. Jeśli wybierzesz do tego celu grzechotkę, uwagę maleństwa dodatkowo będzie przyciągał jej dźwięk.

 

Do ok. 3. lub 4. miesiąca życia maluch będzie też ćwiczył koordynację rączek – samodzielnie organizowaną zabawą będzie dla niego obserwacja własnych paluszków i wkładanie ich do buzi. Niektórzy rodzice polecają nakładanie w tym czasie na nadgarstki dziecka specjalnych zabawek-bransoletek, które wydają dźwięki.

 

Rozwój wzroku niemowlaka w trakcie zabawy

 

Nie od dziś wiadomo, że poprzez zabawę dziecko najszybciej się uczy! Ta zasada dotyczy nie tylko starszych szkrabów, ale też maleństwa w pierwszych miesiącach jego życia. Im więcej doświadczeń w trakcie zabawy lub pielęgnacji będziesz dostarczać maluchowi, tym szybciej zauważysz postępy w jego rozwoju (również w rozwoju wzroku niemowlęcia). Ćwiczenia z przesuwaną powoli zabawką czy zawieszoną nad łóżeczkiem karuzelą potrafią zdziałać wiele dobrego, pomagając dziecku rozwinąć wzrok i zajmując jego uwagę.

 

Owocnych zabaw i zdrowego rozwoju!

Redakcja bloga BajkowaModa.pl