Skoki rozwojowe u niemowląt – co trzeba o nich wiedzieć?

Czym są skoki rozwojowe u niemowląt? I czy w ogóle istnieją? Jak wygląda rozwój dziecka w pierwszym roku życia? Czy u każdego tempo zmian jest takie same?... Zobacz, jak dynamicznie zmienia się Twój maluszek w ciągu 12 miesięcy od narodzin! Wyjaśniamy, co to takiego te skoki rozwojowe u dzieci, które jeszcze jakiś czas temu były pojęciem zupełnie nieznanym.

Rozwój niemowlęcia w pierwszym roku życia

Wszyscy rodzice wiedzą, że pierwszy rok życia to dla każdego małego człowieczka najintensywniejszy okres. Przez kolejne 12 miesięcy maluszek stawia prawdziwe kroki milowe, nabywając coraz to nowe umiejętności. Widać to zarówno po rozwoju fizycznym dziecka, jak i rozwoju jego układu nerwowego. O ile ten pierwszy jest dość liniowy, o tyle drugi następuje właśnie w postaci skoków.

Przy temacie rozwoju dziecka ważne jest, aby pamiętać, że każdy maluszek jest inny – więc tym samym inaczej będą przebiegało u niego przechodzenie z jednego etapu w drugi.

A jak one wyglądają? I czy w ogóle istnieją?

Czy skoki rozwojowe istnieją?

Chociaż coraz więcej mówi się o tym zjawisku, to niektórzy uważają, że z braku dostatecznych badań naukowych nie można stwierdzić, czy w ogóle skoki rozwojowe istnieją. Ich występowanie mogłaby jednak potwierdzać spora grupa rodziców, która zauważa charakterystyczne objawy i zmiany, jakie zachodziły u ich pociech wręcz jak w zegarku – zgodnie z rozpisanymi tygodniami. Warto więc zapoznać się z tym tematem, by lepiej zrozumieć potrzeby swojego maluszka.

Jak rozpoznać skok rozwojowy – poradnik przetrwania dla rodziców

W czasie każdego skoku rozwojowego u dziecka występują pewne charakterystyczne objawy, które mogą sugerować rodzicom, że oto nadchodzi kolejny etap. Mierzy się z nim nie tylko maluszek, ale także jego opiekunowie – niestety ten czas nie jest różami usłany, a cierpliwość, wyrozumiałość i zapas sił bardzo się tutaj przydają.

Gdy nadchodzi skok rozwojowy, dziecko staje się markotne, łatwo wpada w rozdrażnienie i marudzi na każdym kroczku. To zachowanie niemowlęcia wynika z faktu, że silnie odbiera bodźce z otaczającego świata, a ponieważ nie umie sobie jeszcze z nimi radzić, staje się niespokojne i lgnie do mamy. Tutaj potrzebne jest dużo zrozumienia ze strony rodziców oraz dbałość o zaspokajanie potrzeby bliskości z dzieckiem. Dobrze mieć świadomość, że takie bądź co bądź męczące zachowanie niemowlaczka wynika z silnych zmian, jakim jest poddawany. Część rodziców zarzuca sobie bowiem, że wszystko robią źle, skoro ich dziecko nie chce się uspokoić. Trzeba po prostu przetrwać ten etap i postarać się zaspokoić potrzeby wyczulonego maluszka.

Sygnały zbliżającego się skoku rozwojowego:

problemy maluszka z zasypianiem i niespokojne noce
brak apetytu
duża płaczliwość, drażliwość u dziecka
potrzeba znacznie większej bliskości z rodzicem

7 skoków rozwojowych u niemowlęcia

W rozpisce, którą często można zobaczyć w postaci kalendarza z zaznaczonymi chmurkami i słoneczkami, wyróżnia się 7 skoków rozwojowych u dzieci. Mogą one trwać od kilku dni do nawet kilku tygodni – z reguły każdy kolejny jest coraz dłuższy. Mózg niemowlaczka rozwija się w niesamowitym tempie i odbiera stale rosnącą liczbę wrażeń, bodźców, sytuacji, z którymi mierzy się w danym okresie po raz pierwszy

Przypomnijmy tutaj, że każde dziecko rozwija się w innym tempie – poniżej opisane zakresy skoków rozwojowych potraktujmy więc tylko jako orientacyjne wskazówki, które w danym okresie mogą przybliżyć, co dzieje się z maluszkiem i jak można mu pomóc.

Pierwszy skok rozwojowy – między 4. i 5. tygodniem po urodzeniu

Kiedy dziecko skończy pierwszy miesiąc życia, można zauważyć znaczącą zmianę w jego zachowaniu. Do tej pory przesypiające większość dnia niemowlę staje się bardziej aktywne, gdy się obudzi. To właśnie wtedy zmysły zaczynają się wyostrzać, a wszystko dookoła jest dla malucha intensywniejsze. Rodzice spostrzegają, że potrafi na chwilkę zatrzymać wzrok na twarzy osoby, która się nad nim pochyla.

Dziecko staje się coraz bardziej świadome dotyku i dźwięków (niektóre głośniejsze odgłosy mogą go niepokoić), wydaje się również bardziej skupione. To czas, w którym niemowlę zaczyna się uśmiechać i lepiej radzi sobie z trawieniem pokarmu.

Drugi skok rozwojowy – w 7-9 tygodniu życia

Na tym etapie niemowlę zaczyna kojarzyć codzienne rytuały, czyli następujące po sobie wydarzenia, które powtarzają się każdego dnia (np. dostrzega, że po kąpieli przychodzi czas do spania). Ok. 7-9 tygodnia życia zdaje sobie sprawę, że ma rączki i zaczyna świadomie, choć z perspektywy dorosłego nieco niezdarnie, nimi poruszać. Wyciąga ręce po zabawkę i potrafi już ją trzymać, macha też nóżkami, próbuje unieść główkę.

Po drugim skoku rozwojowym dziecko staje się zdecydowanie aktywniejsze. To także czas na poznawanie własnego głosu – słyszymy, jak niemowlaki w tym okresie wydają z siebie różne dźwięki. Co ciekawe, przysłuchują się im i dalej próbują własnych możliwości. Maluch coraz uważniej przygląda się twarzom osób w jego bliskim otoczeniu.

Trzeci skok rozwojowy – w 10-12 tygodniu życia

Niemowlę około 3 miesiąca życia powoli zauważa różne szczegóły. Lepiej koordynuje ruchy główki oraz oczu, którymi wodzi za przedmiotem, np. zabawką. Jest bardzo ciekawe świata, a tę ciekawość zaspokaja, wkładając co tylko pod ręką do buzi :) Potrafi też wychwycić różnice w tonie głosu osób czy w natężeniu światła.

Czwarty skok rozwojowy – w 14-19 tygodniu życia

W czwartym skoku rozwojowym dziecko zaczyna kojarzyć najprostsze zależności: przyczyna-efekt, tzn. wie, że pewne działania przyniosą określony rezultat (np. upuszczona na podłogę piłka podskoczy w górę lub na wyciągnięte rączki ktoś malca podniesie itp.). Próbuje też łączenia podobnych dźwięków, wydając z siebie charakterystyczne „babababa” czy „mamamama”.

Po czwartym skoku rozwojowym rodzice zauważają, że ich maleństwo posiada wiele nowych umiejętności ruchowych – potrafi podeprzeć się na przedramionach i trwać tak stabilnie, obraca się z pleców na boki, a następnie na brzuch. Niemowlę trzyma też jakiś przedmiot i podaje go sobie z rączki do rączki.

Piąty skok rozwojowy – w 22-26 tygodniu życia

W okolicach 6 miesiąca życia maluszek dostrzega i zaczyna rozumieć relacje między ludźmi. W tym czasie przestaje się uśmiechać do wszystkich – na niektóre osoby może reagować strachem albo nieufnością. Staje się też niespokojne, kiedy znikają rodzice – to w tym okresie u wielu maluchów pojawia się lęk separacyjny, podsycany zapewne tym, że widząc znikającego z pola widzenia rodzica, maluch nie zdaje sobie sprawy, że rozłąka potrwa tylko chwilę. Jednocześnie zauważa, że za jego sprawą dzieją się różne rzeczy, np. przy wciśnięciu włącznika zapala się światło. Zmienia się również postrzeganie świata przez dziecko (dostrzega odległość, jaka dzieli określone przedmioty).

Po piątym skoku rozwojowym maluch staje się znacznie mobilniejszy oraz ma lepszą koordynację własnych ruchów. Niekiedy niemowlaczki w tym okresie próbują swoich sił w pełzaniu, a niektóre siadają już samodzielnie. Da się zauważyć rozwój chwytu u dziecka (radzi sobie z mniejszymi przedmiotami, a trzymając je w dłoniach, uderza o siebie). Częsty obraz to również pełne pasji wkładanie i wyjmowanie zabawek z pojemnika czy pudełka. Ku uciesze dorosłych maluszek klaszcze w dłonie i macha komuś na pożegnanie. Przy wspólnym oglądaniu książeczek można zauważyć, jak niemowlę przenosi wzrok z jednego obrazka na drugi!

Szósty skok rozwojowy – w 33-37 tygodniu życia

U niemowlęcia ok. 9-miesięcznego pojawia się kategoryzacja pojęć, podobna do tej, jaką stosują dorośli. Zauważa, że kotek w książeczce i kot widziany przez okno należą do tej samej grupy. Następuje dalszy rozwój chwytu u dziecka, w ruch idą szczególnie kciuk oraz paluszek wskazujący. Dziecko lubi w tym czasie burzyć budowle z klocków albo rozkładać przedmioty na części, żeby sprawdzić, co to takiego.

Po szóstym skoku rozwojowym maluszek niekiedy przejmuje inicjatywę podczas zabawy albo staje się zazdrosny, gdy jego rodzice tulą inne dzieci. Można zaobserwować, jak robi do siebie miny w lustrze. Z zapałem się również przemieszcza – na czworakach lub pełzając. Siada już samodzielnie, a niektóre dzieci próbują wstawać na nogi przy jakiejś podpórce.

Siódmy skok rozwojowy – w 41-46 tygodniu życia

Około 11 miesiąca życia maluch kojarzy sekwencję zdarzeń, np. chowanie klocków do pudełka po zabawie. Często dzieci w tym wieku chcą się bawić podstawowymi puzzlami i wspomnianymi klockami – czyli przedmiotami, które wymagają dopasowania. W przeciwieństwie do swojej fascynacji burzeniem różnych konstrukcji z poprzedniego skoku, teraz maluszek lubi układać rzeczy w całość. Naśladuje odgłosy zwierząt i powtarza sylaby, niekiedy używa też prostych słów typu „pa”, „baba” albo „mama”.

Gdy mija siódmy skok rozwojowy, dziecko zaczyna schodzić tyłem z sofy (z pewnej wysokości, na której się znajduje), wskazuje na różne rzeczy i potrafi dopasować kształty. Próbuje też sił w rysowaniu na kartce.

A jak u Was przebiegają zmiany w zachowaniu maluszka? Da się zauważyć skoki rozwojowe u dziecka, jakie macie sposoby na ten czas?

Zdrowia i spokoju

Redakcja bloga BajkowaModa.pl